Яхудийлердин сыфаты жоголбойт

себеби, Аллах буга күбөлүк берген

• Ислам жана мусулмандарга эң катуу душмандык кылууга жана зыян жеткирүүгө эң көп аракет кылуу сыфаты. Аллах Таала айтат:

﴿۞لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ﴾

«Момундарга эң катуу душмандык кылуучулар – бул яхудийлер жана мушриктер экенинин көрөсүң»                                  [Маида: 82]

Ибн Касирдин тафсиринде мындай делет: «Мунун бир себеби ушул: яхудийлердин кафирлиги – кежирдик, шүкүрсүздүк, акыйкатты көрүп көрмөксөн болуу, адамдарга менменсинип кароо, илим ээлерин кемсинтүү. Ошондуктан, алар көптөгөн анбияларды өлтүрүштү, жада калса Расулуллах Aды өлтүрүүгө бир канча жолу аракет кылышты, өздөрүнө окшогон мушриктерди ал затка каршы тукурушту. Ошондуктан, аларга Кыямат күнүнө чейин Аллахтын наалаты жаап турат». Саъдийдин тафсиринде мындай делген: «Алар – Ислам жана мусулмандарга эң катуу душмандык кылган жана зыян жеткирүүгө эң көп аракет кылган кимселер. Алар көрө албастыктан, душмандыктан, кежирликтен жана кафирликтен келип чыгып мусулмандарды катуу жаман көрүшөт».

• Аллахтын буйругуна сөздө баш ийип, амалда бузуу сыфаты. Аллах Таала мындай деген:

﴿وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ وَرَفَعۡنَا فَوۡقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَٱسۡمَعُواْۖ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا وَأُشۡرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡعِجۡلَ بِكُفۡرِهِمۡۚ قُلۡ بِئۡسَمَا يَأۡمُرُكُم بِهِۦٓ إِيمَٰنُكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ﴾

«Эстегиле, Биз силерден шерт-убадаңарды алган соң, үстүңөрдө Тур тоосун көтөрүп туруп: “Силерге Биз бергенди бекем кармагыла жана кулак салгыла!”, – дедик. Алар: “Биз уктук, бирок моюн сунбадык”, – дешти. Алар кафир болгондуктары себептүү музоого ибадат кылуу менен гана көңүлдөрү толду. Айткын: “Эгер силер ыймандуу болсоңор, анда ыйманыңар эмнеге силерди мындай жаман нерсеге буюрду?”»                             [Бакара: 93]

Саъдийдин тафсиринде минтип келет: «Аяттагы:

﴿وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ وَرَفَعۡنَا فَوۡقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَٱسۡمَعُواْ﴾

(Эстегиле, Биз силерден шерт-убадаңарды алган соң, үстүңөрдө Тур тоосун көтөрүп туруп: “Силерге Биз бергенди бекем кармагыла жана кулак салгыла!”, – дедик), т.а. алып келген нерсебизди (динибизди) бекем кармагыла жана кулак салгыла, десек:

﴿قَالُواْ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا﴾

(Биз уктук, бирок моюн сунбадык) дешти. Т.а. алардын ахвалы кафирлиги себебдүү ушул болду:

﴿وَأُشۡرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡعِجۡلَ﴾

(музоого ибадат кылуу менен гана көңүлдөрү толду).

﴿قُلۡ بِئۡسَمَا يَأۡمُرُكُم بِهِۦٓ إِيمَٰنُكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ﴾

(Айткын: “Эгер силер ыймандуу болсоңор, анда ыйманыңар эмнеге силерди мындай жаман нерсеге буюрду?). Т.а. силер ыйманды айтып, хак динди мактап жатасыңар, бирок Аллахтын анбияларын өлтүрдүңөр жана Аллахты таштап, музоого сыйындыңар, Аллахтын набийи Муса муну кайтаргандыгына карабастан, анын буйрук жана тыюуларын кабыл албадыңар, опузаланып, үстүңөргө Тур тоосу көтөрүлгөндө гана кабыл алдыңар, сөздө моюн сунуп, амалда болсо буздуңар… Силер айтып жаткан бул ыйман жана дин кандай ыйман жана кандай дин болду? Силер айтып жаткан ыйман ушул болсо, анда, кишини бузгунчулук кылууга жана Расулуллахка кафир болууга, итаатсыздыкка тарткан мындай ыйман кандай гана жаман?! Биз билген-үйрөнгөн туура ыйман кишини бардык жакшылыктарга буюрат, бардык жамандыктардан кайтарат… Ушуну менен яхудийлердин жалганы ачыкталды, бир-бирине тескери, карама-каршы иштери айкын болду.

• Аллах Таалага тил тийгизиши жана Аллахты факир (жакыр), өздөрүн бай деши. Аллах Таала айтат:

﴿لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ﴾

«Албетте, Аллах «Аллах факир, биз байбыз» деген кишилердин сөзүн укту. Биз алардын айткан сөздөрүн жана пайгамбарларын жазыксыз өлтүргөндөрүн жазып коёбуз» [Али Имрон: 181]

Бу аят тууралуу Ибн Касирдин тафсиринде мындай делет: «Мухаммад ибн Исхак айтты: Мага Мухаммад ибн Абу Мухаммад Икримадан, Икрима Ибн Анастан ушуну риваят кылган: «Абу Бакр Сыддык G яхудийлердин таалимканасына кирсе, бир топ яхудийлер Фанхас деген кимсенин айланасында чогулушкан экен. Яхудийлердин улама жана раввиндеринен болгон бул Фанхастын алдында Ашиъ деген раввин да турган. Абу Бакр G мындай деди: «Кыйрап калгыр, Фанхас, Аллахтан корк жана мусулман бол. Аллахка касам, сен Мухаммад Аллахтын Расулу экенин жана Аллахтын алдынан хакты алып келгенин билесиң. Анткени, бул жөнүндө силердин Таврот жана Инжилиңерде жазылган», – деди. Фанхас мындай деди: “Эй, Абу Бакр, биз Аллахка мухтаж эмеспиз, тескерисинче ал бизге мухтаж, ал бизге жалбаргандай, биз Ага жалбарбайбыз, анткени Ага мухтаж эмеспиз. Эгер, Ал бай-мухтажсыз болгондо, бизден карыз сурабайт эле. Карыз сурап жатканын сенин пайгамбарың өзү айткан. Сени сүткорлуктан кайтарып, өзү бизге сүткорлук менен берип жатат, мухтажсыз болгондо бизге сүткорлук менен бербейт эле…”. Ошондо Абу Бакр Gнун ачуусу келип, Фанхастын бетине катуу чаап: «Жаным колунда болгон Затка касам, эгер силер менен биздин ортобузда убада болбогондо, башыңды алмакмын…», – деди. Фанхас Расулуллах Aдын алдына барып: «Досуң эмне кылганын көрүп кой», – деди. Расулуллах A Абу Бакрга: «Мындай кылууга сени эмне түрттү?», – деп сурады. Абу Бакр G айтты: «Я, Расулаллах, бул Аллахтын душманы Аллах тууралуу абдан жаман сөздөрдү сүйлөдү, Аллах факир, биз байбыз, деди. Мен бул сөздөрүнөн улам Аллах үчүн ачууландым жана бетине салдым». Бирок, Фанхас муну танып: “Мен антип сүйлөбөдүм”, – деди. Ошондо Аллах Тааланын ушул:

﴿لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ﴾

(Албетте, Аллах «Аллах факир, биз байбыз» деген кишилердин сөзүн укту), деген аяты назил болду”. (Ибн Абу Хатим риваяты).

Аллах Тааланын:

﴿سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ﴾

(алардын айткан сөздөрүн жазып коёбуз), дегени айткан сөздөрүн жазып коёбуз, деп коркутуу жана Ахыреттеги азабы менен коркутуу болуп эсептелет. Ошондуктан, ага:

﴿وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ﴾

(пайгамбарларын жазыксыз өлтүргөндөрүн) карина кылууда т.а. алар Аллах тууралуу ушундай сөздөрдү айтышты, Аллахтын Расулуна ушундай мамиле кылышты, андыктан, Аллах да аларды ушундай жаман-оор жаза менен «сыйлайт» делип жатат.

• Келишим жана убадаларды бузуу сыфаты. Тарых алардын таш боордук, жалганчылык, кыянатчылык сыяктуу сыфаттарына күбөлүк берген. Яхудийлер Набий Aды өлтүрүүгө бир канча жолу урунушуп, ал зат менен түзгөн убада-шерттерин бузушту. Аллах Таала айтат:

﴿فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ﴾

«Кийин убада-шерттерин бузгандыктары себептүү аларды наалаттадык жана таш боор кылып койдук. Алар калималарды өз орундарынан өзгөртүштү, өздөрүнө эскертме кылып берилген нерселердин (көп) бөлүктөрүн унунутуп жиберишкен. Сен ар дайым алар тарабынан кылынган кээ бир кыянат үстүнөн чыгасың. Бирок, алардын азчылыгы гана кыянат кылышпайт. Демек, аларды кечирип жибере бер. Албетте, Аллах жакшылык кылуучуларды сүйөт»                                                                                [Маида: 13]

Ибн Касирдин тафсиринде минтип келет:

﴿فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ﴾

(Кийин убада-шерттерин бузгандыктары себептүү аларды наалаттадык) дегени – бул алар келишилген келишимди бузушканы үчүн аларды наалаттадык т.а. аларды хактан алыстатып, хидаяттан куудук.

﴿وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ﴾

(таш боор кылып койдук) дегени – бул таш боордугу себебдүү эч бир насихатты алышпайт.

﴿يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ﴾

(Алар калималарды өз орундарынан өзгөртүштү). Т.а. түшүнүктөрү бузулуп, Аллахтын аяттарын туура эмес колдонушту жана китебин назил кылынгандагы маанисинен башкача таъвил кылышты жана Аллах көздөбөгөн маанилерди беришти, андан кийин Аллах айтпаган сөздөрдү айтышты, Аллах бизди булардын баарынан сактасын.

﴿وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ﴾

(өздөрүнө эскертме кылып берилген нерселердин (көп) бөлүктөрүн унунутуп жиберишкен). Т.а. Аллахтын буйруктарына умтулушпады, ташташты. Хасан айтат: “Алар өз дининин негизин жана амалдар кабыл алынышына себеб болгон Аллахтын буюрган вазыйфаларын ташташты”. Хасандан башка бири айтты: “Амал кылууну таштап, абдан жаман ахвалга түшүп калышты… Таза дили да, жакшы табиаты да, күчтүү амалдары да калбады…”.

﴿وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ﴾

(Сен ар дайым алар тарабынан кылынган кээ бир кыянат үстүнөн чыгасың). Т.а. сен, Мухаммад \ сага жана асхабдарыңа кылган алардын айла-амалдары жана кыянаттары үстүнөн чыгасың. Мужахид мындай деген: “Т.а. яхудийлер Набий Aды жок кылууну абдан каалашкан”.

﴿فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ﴾

(Демек, аларды кечирип жибере бер). Аларды кечирүү – асл нусрат жана жеңиш. Бул салафи салихтердин бири айткан бул сөзү сыяктуу: «Аллахка итаатсыз болгон кимсеге карата мамилең анын Аллахка канчалык итаат кылышына карап болсун». Мына ушундай кылса, жакшылык болот, хак үстүндө жамдалат, мүмкүн Аллах аларды хидаяттайт. Ушул себебдүү Аллах Таала:

﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ﴾

(Албетте, Аллах жакшылык кылуучуларды сүйөт). Сага жамандык кылгандарга сен жакшылык кыла бер деп жатат.

Булак: Ал-Ваъй журналынын 448-449 санынан алынды.